Niemieccy naukowcy uważają, że koło zostało wynalezione na terenie dzisiejszej Ukrainy

To jasne, że ludzie z epoki kamiennej zaczęli ułatwiać sobie życie dzięki wynalezieniu koła, czym zapoczątkowali rozwój cywilizacji. Niemieccy naukowcy pilnie szukają odpowiedzi na pytanie, kiedy tak naprawdę koło ułatwiło ludziom życie. Badacze wykorzystują najnowszą technologię, która pozwoli im określić datę z dokładnością co do pół roku.

Badacze z Niemiec testują nową metodę pozwalającą na dokładniejsze określenie wieku znalezisk z drewna archeologicznego. – Dotychczasowe wyniki wyglądają bardzo obiecująco – mówi liderka projektu Ingrid Stelzner z Instytutu Badawczego Leibniza w Moguncji.

Do określenia wieku tzw. metodą radiowęglową (C14), która do tej pory była często stosowana, należy pobrać próbkę z cennego drewnianego znaleziska. Datowanie C14 jest szczególnym wyzwaniem w przypadku znalezisk, które zostały już poddane działaniu środka konserwującego.

Alternatywnie możliwe jest datowanie według słojów rocznych: tu można określić rok, w którym drzewo zostało ścięte z dokładnością nawet do sześciu miesięcy.

Może się jednak okazać, że konieczne będzie spiłowanie obiektu, aby uwidocznić pierścienie roczne. Cenny kawałek drewna pozostaje nienaruszony podczas badania tomografem komputerowym. Tomografy komputerowe są wykorzystywane w badaniach archeologicznych od lat 90.

W użyciu są urządzenia, które umożliwiają uzyskanie szczególnie wysokiej rozdzielczości obrazu przy wysokim napięciu. Podczas gdy w medycynie stosuje się zwykle urządzenia o napięciu od 70 do 170 kV, nowe urządzenie, które trafiło właśnie do przyszłej siedziby Instytutu Badawczego Leibniza, ma napięcie 450 kV.

Tomograf komputerowy z Uniwersytetu Nauk i Sztuk Stosowanych w Lucernie wykorzystuje do projektu osiem kół z epoki kamiennej z południowych Niemiec, Szwajcarii i Słowenii. – Dzięki temu możliwe jest również badanie archeologicznych drewnianych znalezisk od wewnątrz – wyjaśnia fizyk z Lucerny Philipp Schütz. – Odbywa się to bez ingerencji w substancję, dzięki czemu nie dojdzie do uszkodzenia obiektu.

– Jeśli kontrast jest wystarczająco dobry, wszystkie pierścienie roczne mogą być wykryte i zmierzone w badaniu tomografem – wyjaśnia kierowniczka projektu Stelzner. Wykazano, że jest to bardziej możliwe w przypadku drewna dębowego niż na przykład klonowego. Analizę optyczną dodatkowo komplikują środki konserwujące, które były stosowane wkrótce po odzyskaniu znalezisk drewnianych w celu ich trwałego zabezpieczenia.

Pierwsze koła pochodziły prawdopodobnie z rejonu Morza Czarnego.

– Dzięki badaniu tomografem komputerowym możemy zajrzeć do wnętrza drewnianych obiektów, zobaczyć nawet ślady narzędzi, a więc w pewnym sensie odkryć strukturę budowy – wyjaśnia specjalistka. Najstarszym kołem w projekcie jest prawdopodobnie koło ze Słowenii, które jak dotąd można datować jedynie w przybliżeniu na drugą połowę IV tysiąclecia p.n.e.

Dotychczas przyjmuje się, że pierwsze koła powstały w IV tysiącleciu w północnym rejonie Morza Czarnego, mniej więcej na terenie dzisiejszej Ukrainy. – Ludzie w tamtych czasach musieli być bardzo szczęśliwi, że odkryli sposób na toczenie ciężkich rzeczy zamiast ich noszenia – mówi się liderka projektu Ingrid Stelzner. – Życie w epoce kamienia było ciężkie.

Wstępne wyniki dotyczące oceny znalezisk koła spodziewane są do końca roku. Po zakończeniu projektu, które planowane jest do połowy 2023 r., planowana jest publikacja naukowa.

Źródło: Onet.pl